Tokat il topraklarının yaklaşık % 44’ü orman alanları, % 35’i tarım alanları, % 12’si çayır – meralar, % 9’u ise diğer alanlar (yerleşim yerleri, su yüzeyleri vs.) ile kaplıdır. İlin kuzeyinde ve güneyinde bulunan dağların büyük çoğunluğu ormanlıktır. Tokat orman alanlarının genişliği bakımından ülke içinde 6.sırada yer almaktadır. Karadeniz kıyısı ile İç Anadolu arasında geçit alanı konumunda olan şehrin değişik yörelerinde İç Anadolu, İç-Doğu Anadolu, Karadeniz ardı, Orta Karadeniz ve Akdeniz iklim tipleri görülür. Tokat yaz mevsiminde alçak alanlarda sıcak ve kurak, yüksek yerlerde serin ve yer yer yağışlı, kış mevsiminde soğuk ve kar yağışlıdır. Kültür bitkileri açısından ülkemizdeki beş mikrogen merkezinden biridir. Meyve cins ve türleri, baklagiller, yem bitkileri açısından gen merkezi konumundadır. Turunçgiller hariç Türkiye’de yetişen bütün bitki ve ağaç türlerini görmek mümkün olan ilde; meşe, kayın ve karaçam ağaçları hâkimdir. Tokat ili bazı tarım ürünlerinde gen kaynağı ve üretim merkezi konumundadır. Bu ürünlerin (kuşburnu, bağ yaprağı, madımak, domates, biber, vişne, karayaka koyunu, karagül koyunu vs.) sertifikalandırılarak ülke çapında tanıtılmaları ilin ticaret hacmini daha da artıracaktır.
İl yüzölçümünün %35’ini oluşturan 360.835 ha büyüklüğündeki tarım arazileri üç farklı iklim yapısına sahip olmasının yanı sıra yükseklikleri 150 metre ile 2200 metre arasında değişmektedir. Beş farklı agro – ekolojik özelliğe sahip, Kazova, Turhal, Erbaa, Niksar, Artova ve Zile ovaları büyük ölçüde sulanabilmektedir. Tarım arazilerinde narenciye haricinde ülkemizde yetiştirilen her çeşit sebze ve meyve yetiştirilebilmektedir.
İlin ekolojik şartları ürün çeşitliliğine, ikinci ürün ve kışlık sebze yetiştiriciliğine imkan tanımaktadır. 2021 yılında; 26’sı ülke içinde önemli pay sahibi, toplam 88 ürün çeşidi ile 3 milyon 820 bin ton bitkisel üretim gerçekleştirilmiştir. Biber, fasulye, üzüm, domates, vişne, soğan, ayçiçeği, şekerpancarı ve tütün ürünleri üretim miktarı olarak Türkiye’de ilk on sırada yer almaktadır.
KÜRESEL ISINMADAN EN AZ ETKİLENECEK BÖLGELER ARASINDA
Yeşilırmak Havzası Bölgesel Gelişme Ana Planı’nda 2023 yılında Tokat ilinde Merkez ilçe ve ağsal ilişkileri nedeniyle bütünleşmiş diğer ilçelerin çevresindeki tarımsal üretimin, hem tarım toprakları çok değerli olduğu için hem de sulama projeleri nedeniyle çeşitlenerek gelişeceği öngörülmüştür.
ÖRTÜ ALTI TARIM
İldeki bitkisel üretime önemli derecede katma değer sağlayan örtü altı tarım uygulamaları yaygınlaşmaktadır. Merkez, Erbaa, Niksar, Turhal, Pazar ve Zile ilçelerinde 2020 yılında 926 da alanda 128.326 ton örtü altı sebze ve meyve yetiştirilmiştir. Örtü altı tarımı ile üretilen sebzeler, domates, biber, marul, hıyar, patlıcan, taze fasulye, soğan, maydonoz, tere, roka ve dereotu olarak sayılabilir
ORGANİK TARIM
Organik tarım uygulamaları kapsamında 33 çeşit ürün yetiştirilebilmektedir. 2012 yılındaki 141 olan üretici sayısı 2016 yılında 568 çiftçiye ulaşarak; 3896 ha alanda 19.540 ton ürün elde etmiştir. Armut, ayva, ceviz, elma, fındık, kiraz, nar, üzüm, vişne, erik, muşmula, kızılcık, kuşburnu, arpa, buğday, fiğ, haşhaş, madımak, nohut, yonca, sarımsak, soğan, domates, kabak, fasulye, salatalık, pancar, maydanoz, çayır, ebegümeci, mısır, börülce ve soya yetiştirilen organik tarım ürünleridir.
YAYGINLAŞAN SÜS BİTKİLERİ ÜRETİMİ
İlde gerbera, gypsohilla, kasımpatı (krizantem), lisianthus süs bitkileri yetiştirilerek kesme çiçekcilik yapılmaktadır. 2021 yılında yaklaşık 9.15 milyon adet süs bitkisi yetiştirilmiştir.
HAYVANCILIK
Tokat ilinde 2021 yılında yaklaşık 511.457.000 küçükbaş hayvan, 302.432 büyükbaş hayvan bulunmaktadır.
Zengin florasında yapılan süt sığırcılığı, besi sığırcılığı, arıcılık ve alabalık yetiştiriciliği faaliyetleri ile 4 önemli hayvansal ürün elde edilmektedir. İldeki küçük ve büyükbaş hayvancılık faaliyetleri ile 2021 yılında 191.643 ton süt üretimi ve 17,8 milyon adet yumurta üretimi gerçekleştirilmiştir. Arıcılık faaliyetleri ile yıllık 643.484 kg ton bal Üretilmiştir. Su ürünleri üretiminde Türkiye içinde üst sıralara doğru yükselen ilde 67 adet gölet bulunmaktadır. Bu göletlerde 2021 yılında alabalık, sazan, yayın ve diğer balıklar olmak üzere toplam yaklaşık 3.800 ton su ürünü üretilmiştir.
Tokat ili bazı tarım ürünlerinde gen kaynağı ve üretim merkezi konumundadır. Bu ürünlerin (kuşburnu, bağ yaprağı, madımak, domates, biber, vişne, karayaka koyunu, karagül koyunu vs.) sertifikalandırılarak ülke çapında tanıtılmaları ilin ticaret hacmini daha da artıracaktır.