2020 yılı son çeyreğinde Tokat ilinin UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Sürecine dahil edilmesine yönelik çalışmalara Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı rehberliğinde Tokat Belediyesi tarafından başlanmıştır. Çalışma döneminin pandemi sürecine denk gelmesi sebebiyle hazırlık süreci videokonferans yöntemi ile gerçekleştirilen toplantılar aracılığı ile yürütülmüştür. 2021 yılı başında Tokat Belediyesi tarafından bir çalışma ekibi oluşturulmuş ve dosya teslim sürecine kadar paydaş kurumlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. 2021 yılı Mayıs ayı sonunda UNESCO Türkiye Milli Komitesi’ne Gastronomi Alanında Yaratıcı Şehirler Ağı Başvurusunu sunmuştur. Başvuru dosyası sonucu başarısız olmasına rağmen, Tokat Belediyesi gastronomi alanında çalışmalarını devam ettirmiştir.
TOKAT YARATICI ŞEHİRLER AĞI SÜRECİ – KRONOLOJİ
UNESCO ve TÜRKİYE
UNESCO, Birleşmiş Milletler’in bir özel kurumu olarak, İkinci Dünya
Savaşı’ndan sonra, 1946 yılında kurulmuştur. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)’nun amacı, “eğitim”, “bilim”, “kültür”, “iletişim ve enformasyon” yoluyla, küresel barışın tesisine, fakirliğin ortadan kaldırılmasına, sürdürülebilir kalkınmaya ve paylaşılan ortak değerlere dayalı toplumlararası diyaloğa katkıda bulunmaktır. UNESCO tarafından hazırlanmış olan programlar, 2015 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen Gündem 2030’da tanımlanan Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlamaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti, UNESCO’nun 20 kurucu üyesi arasında yer almaktadır. UNESCO Kurucu Yasası, dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından 16 Kasım 1945 tarihinde imzalanmıştır. Ülkemiz, 1971 yılından bu yana UNESCO nezdinde Daimi Temsilci bulundurmaktadır. UNESCO’nun en köklü Millî Komisyonlarından biri olan ve 2024 yılında 75. Kuruluş Yılını kutlayacak olan UNESCO Türkiye Millî Komisyonu, 1945 tarihli UNESCO (Kuruluş) Sözleşmesinin 7. maddesi gereğince kurulmuştur ve UNESCO’nun ülkemizdeki temsilcisi konumundadır. Millî Komisyon olarak temel misyonu, UNESCO Genel Konferansı, Yürütme Kurulu, Sözleşmelerin Genel Kurulları veya Hükûmetler Arası Komiteleri tarafından alınan kararlar; Sözleşme, Tavsiye Kararı veya Bildiri adıyla UNESCO bünyesinde üretilmiş metinler; Genel Direktörlük, UNESCO Büroları, Merkezleri, Millî Komisyonları ve bunlara bağlı uzman toplantıları gibi UNESCO mekanizmalarında ele alınan konular çerçevesinde; eğitim, bilim, kültür ve bilgi ve iletişim temaları altında faaliyetler gerçekleştirmek, bu alanlarda hükûmete, özel kuruluşlara ve sivil topluma UNESCO konularında danışmanlık yapmaktır.
UNESCO YARATICI ŞEHİRLER AĞI PROGRAMI
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı (Creative Cities Network), UNESCO tarafından 2004 yılında ortaya koyulmuş olan, çeşitli bölgelerden, farklı gelir seviyeleri, kapasite ve nüfusa sahip şehirleri yaratıcı endüstriler alanında çalışmak üzere bir araya getiren bir girişimdir.
Şehirler tarihi ve kültürel geçmişleri ve çeşitli kültür aktörlerini bir arada bulunduran dinamik yapılarıyla yaratıcılığın yeni boyutlarını üretmeye ve keşfetmeye muktedirdirler. Program, yerel aktörler tarafından yürütülen kültürel endüstrilerin yaratıcı, ekonomik, sosyal potansiyelini geliştirmeyi amaçlamakta ve bu sebeple UNESCO’nun kültürel çeşitlilik ideallerini desteklemektedir.
Yaratıcı Şehirler Ağı, şehirler tarafından kendi yetenek ve enerjilerini yönlendirecekleri yaratıcı endüstri sektörü tercihlerine göre seçilebilecek yedi tema etrafında şekillendirilmiştir. Bu temalar edebiyat, film, müzik, zanaat ve halk sanatları, tasarım, gastronomi ve medya sanatları olarak belirlenmiştir. Hâlihazırda, Yaratıcı Şehirler Ağı’nın 295 üyesi bulunmaktadır.
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına Dahil Olan Şehirler
Gaziantep – Gastronomi (2015)
Hatay – Gastronomi (2017)
İstanbul – Tasarım (2017)
Kütahya – Zanaat ve Halk Sanatları (2017)
Afyonkarahisar – Gastronomi (2019)
Kırşehir – Müzik (2019)
Bursa – Zanaat ve Halk Sanatları (2021)
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ulusal Listesinde Bulunan Şehirler
Sivas – Müzik (2021)
Adana – Gastronomi (2021)
Balıkesir – Gastronomi (2021)
Diyarbakır – Gastronomi (2021)
İzmir – Tasarım (2021)
Kahramanmaraş – Edebiyat (2021)
Kayseri – Gastronomi (2021)
Konya – Gastronomi (2021)
Şanlıurfa – Müzik (2021)
UNESCO YARATICI ŞEHİRLER AĞI PROGRAMINA GASTRONOMİ TEMASI İLE ÜYE YERLEŞİMLER
| Şehir | Ülke | Katılım Tarihi |
| Popayan | Kolombiya | 2005 |
| Chengdu | Çin | 2010 |
| Östersund | İsveç | 2010 |
| Jeonju | Güney Kore | 2012 |
| Zahle | Lübnan | 2013 |
| Florianopolis | Brezilya | 2014 |
| Tsuruoka | Japonya | 2014 |
| Shunde | Çin | 2014 |
| Bergen | Norveç | 2015 |
| Belem | Brezilya | 2015 |
| Burgos | İspanya | 2015 |
| Denia | İspanya | 2013 |
| Ensenada | Meksika | 2015 |
| Gaziantep | Türkiye | 2015 |
| Parma | İtalye | 2015 |
| Phuket | Tayland | 2015 |
| Rasht | İran | 2015 |
| Tucson | ABD | 2015 |
| Alba | ltalya | 2017 |
| Cochabamba | Bolivya | 2017 |
| Hatay | Türkiye | 2017 |
| Macao | Çin | 2017 |
| Paraty | Brezilya | 2017 |
| San Antonio | ABD | 2017 |
| Buenaventura | Kolombiya | 2017 |
| Afyonkarahisar | Türkiye | 2019 |
| Arequipa | Peru | 2019 |
| Belo Horizonte | Brezilya | 2019 |
| Bendito | Avustralya | 2019 |
| Bergamo | İtalya | 2019 |
| Hyderabad | Hindistan | 2019 |
| Merida | Meksika | 2019 |
| Portoviejo | Ekvador | 2019 |
| Yangzhou | Çin | 2019 |
| Overstand Hermanus | Güney Afrika | 2020 |
| Bohicon | Güney Afrika | 2021 |
| Buraidah | Suudi Arabistan | 2021 |
| Phetchaburi | Tayland | 2021 |
| Lankaran | Azerbaycan | 2021 |
| Huai’an | Çin | 2021 |
| Usuki | Japonya | 2021 |
| Kuching | Malezya | 2021 |
| Kermannhah | İran | 2021 |
| Saint Petersburg | Rusya | 2021 |
| Rouen | Fransa | 2021 |
| Thessaloniki | Yunanistan | 2021 |
| Launceston | Avustralya | 2021 |
| Santa Maria da Feira | Portekiz | 2021 |
